کلیه ها وظیفه دارند مواد اضافی خون را از بدن خارج کنند و آن را تصفیه کنند حال اگر کلیه ها با مشکل روبرو شوند این مسئولیت آنها با اختلال مواجه می شود عمل دیالیز یک روش جایگزین است که برای افرادی که کلیه هایشان به خوبی کار نمیکند مورد استفاده قرار میگیرد و به آنها کمک میکند بتوانند زندگی خوبی داشته باشند. اگر کلیه ها به خوبی و به درستی کار نکنند مواد زائد و مضر در بدن بالا می رود و باعث بالا رفتن فشار خون و تورم در بدن می شود. پس دیالیز برای بهتر کار کردن کلیه صورت می گیرد. ما در این مقاله می خواهیم روشهای مراقبت از بیماران دیالیزی در منزل توسط اطرافیان بیمار و یا پرستار بیمار را برای شما عزیزان شرح دهیم.
انواع متفاوت دیالیز به چند دسته تقسیم می شود:
1)همو دیالیز 2)دیالیز صفاقی
1)همو دیالیز: دستگاهی است که خون را تصفیه می کند و آب مازاد و مواد مضر را از بدن خارج می نماید اکثرا بیماران دیالیزی در هفته سه مرتبه این روش را استفاده می کنند مدت زمان ماندگاری آن به موارد زیر ارتباط پیدا میکند:
- این که عملکرد کلیه چه میزانی است.
- میزان مایعات سالم بعد از آخرین مرحله دیالیز چقدر است.
- میزان مواد مضری که تجمع پیدا کرده است.
- نوع دستگاه همو دیالیزی
2) دیالیز صفاقی : در روش دیالیز صفاقی درون شکم فرد را با یک مایع تصفیه کننده پر می کنند و توسط آن خون بدن را پاک سازی می نمایند این روش توسط ابزار پلاستیکی که در درون شکم قرار گرفته است مواد مضر و زائد بیرون ریخته می شود برای انجام این روش دیالیزی پزشک عمل جراحی کوچکی روی شکم فرد انجام میدهد ویک شیار ریز ایجاد می کند تا میله پلاستیکی را در آن قرار دهد و از طریق آن میله پلاستیکی مایع پاکسازی کننده را درون شکم میریزند تا کار تصفیه و پاک سازی را شروع کند.
چگونگی مراقبت از بیماران دیالیزی در منزل:
امروزه به دلیل پیشرفت های چشمگیر که در زمینه پزشکی و درمانی داریم میتوانیم برای مراقبت از بیماران دیالیزی در منزل اقداماتی را انجام دهیم و در این زمینه از پرستاران متخصص بهره مند شویم مراقبت از بیماران دیالیزی فواید زیادی دارد که در اینجا به چند نمونه از آن می پردازیم:
- پایین آمدن هزینه ها
- کم شدن ایاب و ذهاب به مطب پزشک
- داشتن حس آرامش بیمار
- سرعت بخشیدن به درمان بیمار
- مدت زمان رسیدگی بیشتر توسط پزشک در منزل
- در کنارخانواده قرار گرفتن در زمان درمان بیماری
- قرار گرفتن در فضای پاک
- دریافت مواد غذایی مناسب
مشکلات و عوارض دیالیز برای افراد:
دیالیز شدن افراد مشکلات زیادی به وجود می آورد از جمله این مشکلات:
- تضعیف عضلات شکمی
- بروز مشکلات روحی
- موقتی بودن این روش
- احتمال خطر عفونت در انواع روش دیالیز
- بالا رفتن قند خون
- افزایش وزن
روش های مراقبت از بیمارن دیالیزی در منزل:
هدف از نگهداری و مراقبت از بیماران دیالیزی در منزل:
1)مطمئن شدن از انجام دیالیز به اندازه لازم
2)مصرف مواد غذایی کافی ومفید
3)تمیز و پاک نگه داشتن محل ورود کاتتر
4)بررسی هورمون های بدن در صورت کم شدن
5)مراقبت از بیماران دیالیزی در منزل به منظور کاهش بستری شدن در بیمارستان
6)بالا بردن سطح کیفی زندگی افراد مبتلا
روشهای گوناگون نگهدرای از بیماران دیالیزی :
- یکی از روش های مراقبت از بیماران دیالیزی در منزل این است که دقت کافی روی این مسئله داشته باشید که دوز مصرفی دیالیز به اندازه لازم برای فرد دیالیزی استفاده شود زیرا کمبود آن باعث می شود عمر فرد کوتاه شود و فرد را دچار کم خونی و سوء تغذیه نماید از این رو مجبور می شوید که بیمار را به بیمارستان منتقل کنید که این خود صرف هزینه های بالاتری را در پی خواهد داشت.
- دومین روش این است که برای مراقبت از بیماران دیالیزی باید محل ورود رگ ها برای دیالیز تمیز و عاری از عفونت باشد زیرا اگر عفونت وارد بدن بیماران دیالیزی شود برای از بین بردن این عفونت به صورت موضعی راهی وجود ندارد و مصرف آنتی بیوتیک هم برای آنها مضر می باشد.
- از دیگر راه های مراقبت از بیماران دیالیزی این است که مصرف نمک برای آنها باید طوری باشد که با وضعیت بیماری فرد متناسب باشد اینکه بگوییم مصرف یک میزان نمک برای همه ی افراد دیالیزی ضروری است کاملا اشتباه می باشد زیرا بعضی از بیماران فشار خون آنها پایین است و باید مقدار زیادی نمک مصرف کنند تا از پایین آمدن فشار خون در هنگام انجام دیالیز پیشگیری نماید.
- از دیگر مراقبت ها از بیماران دیالیزی در منزل این است که در مصرف آب کنترل لازم را روی آنها داشته باشید چون بعضی از بیماران دچار احتباس مایعات در بدن می شوند و مصرف بیش از حد آنها می تواند برایشان عوارضی را ایجاد کند برای تنظیم و کنترل میزان آب مصرفی فرد دیالیزی باید مقدار ادرار او را اندازه گرفت و مقدار آبی که در غذای روزانه مصرف میشود را هم کنترل نمایید.
مصرف پتاسیم در غذاها خصوصا هندوانه برای افراد دیالیزی خوب نیست و باید از خوردن آن اجتناب کنند
